เรื่องที่จะนำมาเล่าต่อไปนี้  ผู้เขียนพูดถึงหมาไทยครับ

แต่ไม่ได้พูดถึงบางแก้ว ( เข้าใจว่าตอนนั้นยังไม่มีใครรู้จัก  เนื่องจากเรื่องนี้เขียนขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2514 )  สำหรับผู้ที่สนใจเชิญติดตามได้ครับ

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

คุณ ๆ ผู้อ่านครับ

ผมเขียนเรื่องหมามาก็มากมายหลายเรื่องแล้ว ล้วนแต่เป็นหมาฝรั่งทั้งสิ้น ยังไม่ได้เอ่ยเรื่องหมาไทยเลย จะเอ่ยยังไงล่ะครับ ตำราไม่มีจะให้ค้นนี่ครับ แต่เพื่อให้เรื่อง ‘ หมา-เพื่อนแท้ของมนุษย์ ’ นอกจากอ่านเล่น ๆ แล้ว ยังจะเป็นประโยชน์แก่คนรักหมาทั้งหลาย ผมจึงได้ไปติดต่อขอความกรุณาจากคุณหลวงปริพจน์พจนพิสุทธิ์ซึ่งเป็นผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับหมาไทยมากที่สุดในเมืองไทยให้ท่านกรุณาเขียนเรื่องหมาไทยและท่านก็ได้กรุณาเขียนมาแล้วดังต่อไปนี้ ...

หมาไทย

หมาไทยในที่นี้ข้าพเจ้าหมายถึงหมาไทยแท้ ๆ ไม่มีเลือดต่างประเทศปน จะเห็นได้ในต่างจังหวัด เฉพาะอย่างยิ่งตามบ้านนอกตามไร่ตามนา ซึ่งไม่มีหมาต่างประเทศเข้าไปปะปน ตามทางรถไฟที่ออกสู่ภาคต่าง ๆ จะเห็นเช่นเดียวกัน หมาพวกนี้คอยหาเศษอาหารที่ผู้โดยสารโยนทิ้ง ตามตลาดสด ต่างจังหวัดก็เช่นเดียวกัน มีตลอดทุกภาคของประเทศไทย ขอยกเว้นหมาชาวเขาซึ่งเรียกกันว่า ‘ หมาแม้ว ’ ซึ่งผิดกับหมาไทย หมาไทยเหล่านี้ หูตั้งตรงทั้งนั้น หูตกนาน ๆ จะเห็นครั้งหนึ่ง จึงควรถือว่าหูตั้งเป็นมาตรฐานตามส่วนมาก

หางหมาไทยมีหลายอย่างต่าง ๆ กัน ไม่เป็นแบบเดียวกัน เช่น งอม้วนเป็นขนมกงวงเดียวบ้าง หลายวงบ้าง ไพล่บนหลังก็มี, งอเหมือนตัวยูในภาษาอังกฤษเหนือหลังก็มี บางตัวหางชี้ไปบนฟ้า บางตัวทอดไปทางหลังเหมือนดาบตั้งสู้ หางทอดไปทางหลังนี้จัดว่า งาม เพราะทำให้แลเห็นลำตัวหมายาวและเป็นสง่าขึ้น หมาไทยหางตกเหมือนหมาเลี้ยงแกะเยอรมัน ( แอลเซเชี่ยน ) นั้น ไม่มี ถ้าหมาอยู่ในลักษณะหางตกเช่นนี้แปลว่าหมามีความกลัวหรือตกใจ หมาต่างประเทศบางชนิด วางมาตรฐานให้ตัดหางสั้นบ้าง ยาวบ้าง ตามแต่ลักษณะและประเภทของหมา เพื่อให้เป็นแบบเดียวกันและมิให้เกะกะ ในประเทศไทยไม่นิยมตัดหางหมา ชอบปล่อยให้เป็นตามธรรมชาติ เมื่อธรรมชาติของหางหมามีต่าง ๆ กันมาก ดังนั้น จึงต้องพยายามเลือกชนิดที่เห็นกันว่าสวยงาม ซึ่งพอจะจัดหากันได้ โดยเลือกคัดผสมพันธุ์

ความสูงของหมาไทยไม่มีมาตรฐานใดกำหนดไว้ ความสูงนี้ตามแบบของสากล วัดจากขาหน้าตรงเป็นเส้นบรรทัด เป็นมุมฉาก จากพื้นดินขึ้นมาจนจรดกระดูกสันหลัง ไม่ใช่ขนบนเส้นหลัง หมาไทยตัวผู้อย่างสูงควรอยู่ใน 55 ซ.ม. ตัวเมียอย่างเล็กควรจะต่ำกว่าตัวผู้ในราว 5 ซ.ม. ตัวผู้ตัวเมียขนาดนี้นับว่าขนาดใหญ่พอสมควรแล้ว ถ้าตัวผู้สูง 55 ซ.ม. น้ำหนักจะตกประมาณ 23 ก.ก. ตัวเมียสูง 50 ซ.ม. ประมาณ 19 ก.ก. หมาไทยตัวผู้ที่สูงกว่านี้ก็มีบ้างแต่หาได้ยาก แต่โดยมากหมาไทยทั้งผู้และเมียมีความสูงต่ำกว่านี้เสียเป็นอันมาก อย่างต่ำตัวผู้ควรสูงสัก 50 ซ.ม. และตัวเมีย 45 ซ.ม. ต่ำกว่านี้จะเป็นหมาเล็กไป ความสูงนี้ควรจะให้ได้ส่วนกับความยาวของหมา ความยาวจากขาหน้าถึงขาหลังควรจะไล่เลี่ยกับส่วนสูง หากความยาวมากเกินไปจะทำให้แลเห็นเป็นหมาเตี้ยทำนองหมาแดกฮุ้น ( หมาไส้กรอก ) ของเยอรมัน

ลำตัวหมาที่อกควรจะอวบ ๆ ไม่แบนแบบหมาผอม ๆ หรือแบบหมาเกรเฮาว์ที่ใช้ไล่กระต่าย ที่ท้องไม่ควรให้กิ่ว แต่ต้องสูงกว่าอกเล็กน้อย ถ้าท้องกิ่วแลไม่สวย

ส่วนหัวรวมทั้งกะโหลกและใบหน้านั้นเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่ง ปากหมาไทยควรจะทู่ ๆ กะโหลกหัวควรจะได้ส่วนกับปาก คือไม่โตจนเกินไป หน้าระหว่างคิ้วไม่ควรจะหักมากนัก ฟันบนฟันล่างควรจะขบกันพอดี เรียบ ขาวสะอาด สีนัยน์ตาควรจะเป็นสีดำ หรือน้ำตาลแก่ ตาสีเหลืองอ่อนไม่ดีเพราะแสดงถึงความอ่อนแอในร่างกายบางอย่าง

สีหมาไทยควรจะเป็นสีล้วน ๆ แต่บางสีหาสีล้วน ๆ หายาก มักจะมีสีขาวแซมที่คอและอก ถ้าไม่มากนักก็จะนับว่าใช้ได้ ถ้ามีด่างที่หน้า เท้า และหาง ไม่น่าจะนับว่าสวย ที่ชาวบ้านชอบกันเพราะคำบรรยายเข้ากันดีคือ “ หน้าแด่น เท้าด่าง หางดอก ” มักจะมีแก่หมาสีดำ แต่ข้าพเจ้ายังไม่เคยเห็นที่มีด่างเข้าจังหวะเหมือนแต้มอย่างแมวไทยชื่อ วิเชียรมาศ สักตัวหนึ่ง หมาไทยมีสีทุกสี สีแดง สีดำ สีขาว สีเขียว สีนวล สีลายเสือดำหรือแดง สีเผือกสุก สีสวาด หมาไทยมีแต้มสวยที่เคยเห็น คือหมาสีดำสีเท้าเหลือง และมีจุดเหลืองที่หัวตาด้วย ชาวบ้านเรียกกันว่า “ สี่ตา ” หมาสีแดงและสีนวลที่มีปากและหูสีดำเป็นสีที่ตัดกับสีลำตัว แลดูสวยกว่าสีแดงหรือสีนวลล้วน แต่นักเขียนนักพูด บางคนกลับเอาหมาสวย ๆ เหล่านี้ไปเปรียบกับนัก “ กิน ” เมือง เลยเสียชื่อว่าเป็นหมาตะกละไป ถ้าหมารู้เข้าคงจะลุกขึ้นโต้ว่า “ ไม่ยุติธรรม เลี้ยงข้าพเจ้าอิ่ม ๆ ข้าพเจ้าก็ไม่ตะกละ ”

สีลายเสือแบ่งออกได้เป็นสองอย่าง อย่างหนึ่งสีพื้นทั้งตัว กระเดียดไปทางน้ำตาลแก่ แล้วมีลายพาดกลอน ขวางตามลำตัวอีกสีหนึ่ง สำตัวสีแดงแล้ว มีลายพาดกลอนเป็นสีดำ ทั้งสองสีนี้ถ้าลายพาดกลอนได้จังหวะ และเป็นหมาใหญ่ จะงามมาก

ตัวสีสวาดปลายเท้าสีเหลืองไม่ใคร่จะมี มักจะเกิดจากพ่อสีสวาดกับแม่สีสวาดผสมกัน แต่บางทีลำตัวไม่เป็นสีสวาดแท้ กลายเป็นสีจำปาไป เป็นสีจำปาจาง ๆ สีปลายเท้าจางกว่าลำตัวเล็กน้อย ข้าพเจ้าเคยเห็นสุนัขเลี้ยงแกะเยอรมัน สีสวาดมีปลายเท้าทั้งสี่เป็นสีเหลือง 2-3 ตัว ที่ในกรุงเทพฯ

บรรดาสีหมาทั้งหลายที่กล่าวมานี้ สีสวาดเป็นที่นิยมกันมาแต่ไหนแต่ไร เนื่องจากเป็นสีหายาก นาน ๆ จะพบสักตัวหนึ่ง ทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด เป็นสุนัขที่ไม่ใคร่ได้ลักษณะ เพราปล่อยให้หมาเลือกคู่กันเองโดยเสรี ตำราหมาเก่า ๆ สีสวาดเป็นมงคล ใครเลี้ยงไว้จะได้ลาภยศสรรเสริญ “ เงินทองไหลมาเทมา ” ทั้งนี้เป็นเพราะเป็นของหายากนั่นเอง หายากยิ่งกว่าแมวสีวาดหลายสิบเท่า สีสวาดเป็นสีที่มีแก่หมาบางประเภทในยุโรปและอเมริกา เป็นสีที่ชอบกันมาก

ความตกอับของหมาไทย

ความดาษดื่นของหมาไทยทำให้หมาไทยตกอับ เพราะหาได้ง่ายแต่ขายไม่ได้คล่อง มีแต่ให้กันเปล่า ยิ่งเป็นตัวเมียแล้ว ให้ผู้ใดผู้นั้นไม่อยากได้ เพราะเกรงจะไปมีลูกเต็มบานหลานเต็มเมือง ตัวเมียเลือกคู่ได้ตามใจอย่างไทยแท้ ไม่มีการคุมกำเนิด หรือชะลอการเกิด จะให้สัตวแพทย์ “ ทำ ” จะสิ้นอีกหรือราว 150 บาท สิ่งใดหาได้ง่ายสิ่งนั้นไม่มีค่า

หมาไทยไม่มีมาตรฐานที่แน่นอน มาตรฐานที่กล่าวมาข้างต้นเป็นแบบฉบับกว้าง ๆ ที่คณะกรรมการประกวดหมาไทยครั้งแรกที่สวนดุสิตวางไว้ เป็นเวลาหลายปีมาแล้ว กรรมการไม่เข้มงวด เพราะหากเข้มงวดนัก เวทีประกวดจะมีแต่กรรมการ ไม่มีหมาเข้าประกวด เท่าที่จำได้ครั้งหนึ่ง ๆ มีอย่างมาก 6-7 ตัว บางทีถ้วยที่ให้ มีราคา “ โต ” กว่าหมาเสียอีก นอกจากคร้งแรกที่สวนดุสิต ซึ่งจอมพล ป.พิบูลสงครามผู้พยายามส่งเสริมของไทย ๆ ให้รางวัลเงินสดถึงสิบชั่ง

ถ้าท่านเลี้ยงหมาไทยมาแต่เล็ก ๆ เอาใจใส่ ให้อาหารมันเอง เล่นกับมัน พูดกับมัน ถ้าจะสอนจะอะไรให้สอนซ้ำ ๆ กันเสมอ ๆ หมาจะค่อย ๆ รู้เอง แล้วมันจะทำตามที่ท่านสอน เพื่อให้ท่านพอใจ ท่านรักหมา หมาจะรักท่าน หมาจะสังเกต กิริยา ท่าทาง เสียง และสายตาของท่านว่าจะแสดงไปทางไหน แสดงไปในทางรัก มันก็จะตอบในทางรักตามวิธีของหมา ถ้ากิริยา ท่าทาง เสียง และสายตาท่านไม่พอใจ ดุดัน หรือโกรธ มันจะรู้ทันที เพียงไม่ถึงแก่ต้องทำโทษก็เยี่ยวราดเสียแล้ว ท่านจะทำโทษหมาไม่ลง เมื่อท่านรักหมา หมาจะรักท่าน และทำทุกอย่างเพื่อให้ท่านพอใจตามสมองหมา

หมาจะเป็นเพื่อนที่ซื่อสัตย์ของท่านตลอดชีวิตของมัน แม้ท่านจะยากจนข้นแค้น ตกทุกข์ได้ยากสักปานใด

หลวงปริพนธ์พจนพิสุทธิ์

โทร. 816031.

คราวนี้มาพูดกันเรื่อง การแพร่พันธุ์ของหมาป่า

โดยปกติ หมาป่าจะผสมพันธุ์กันระหว่างเดือนมกราคม ถึงเดือนมีนาคม  พอผสมพันธุ์กันแล้ว  มันก็จะตั้งท้องประมาณ 60-62 วัน  เท่าหมาบ้าน

หมาป่าเป็นสัตว์ลูกดก  ครอกหนึ่งมีตั้งแต่ 5-14 ตัว  แต่โดยปกติมักจะมี 7 ตัว  มันจะออกลูกในถ้ำหรือโพรงใต้ดิน  ซึ่งตัวเมียเป็นผู้ขุดขึ้น

เมื่อแรกเกิดลูกหมาป่ายังไม่ลืมตา  ลูกหมาป่ามีขนอ่อนนุ่มสีน้ำตาลปนดำแบบสีเขม่าไฟ  ยกเว้นในย่านอาร์กติก ซึ่งสัตว์ต่าง ๆ มักจะมีสีขาวตามภูมิประเทศ  ลูกของหมาป่าจะมีขนสีฟ้าอ่อนหรือสีเทามัว ๆ

หลังจากเกิดแล้ว 5-9 วัน  ลูกหมาป่าก็จะลืมตา  พออายุได้ 18 เดือน มันก็โต  และแข็งแรงพอที่จะล่าเหยื่อกินเองได้  พ่อและแม่ของมันจะช่วยกันสอนลูก ๆ ให้รู้จักวิธีการล่า และสังหารเหยื่อ  และลูกหมาป่าจะอยู่กับพ่อแม่ของมันต่อไปอีกชั่วระยะหนึ่งและมันจะค่อย ๆ แยกฝูงไปเองตามธรรมชาติ

ธรรมชาตินั้นคืออะไร ?

ก็คือการผสมพันธุ์น่ะซีครับ  หมาตัวเมียจะผสมพันธุ์ได้เมื่ออายุ 2 ปี หมาตัวผู้เมื่ออายุ 3 ปี

มันเป็นธรรมชาติของหมาป่าเมื่อรู้จักหากินเองได้แล้ว  รู้จักผสมพันธุ์แล้ว ก็จะแยกตัวออกไปจากฝูง

ถ้าหมาป่ามันรู้ว่า  มีมนุษย์จำนวนไม่น้อยที่โตจนมีเมียมีผัว  รู้จักผสมพันธุ์กันแล้ว  แต่ไม่รู้จักทำมาหากิน  ต้องอาศัยบ้านพ่อแม่อยู่  อาศัยข้าวพ่อแม่กิน  หมาป่ามันคงจะหอน 3 วัน 3 คืนไม่ยอมเลิก  เพราะมันภูมิใจว่ามันดีกว่ามนุษย์เหล่านั้น

ผมเขียนอย่างนี้  คงมีคนหมั่นไส้ผมที่เชียร์หมาป่า  จะด่าก็ด่าเถิดครับ  ผมอยากให้คนทุก ๆ คนสร้างตัวเองเป็นตัวของตัวเองนี่ครับ

ศัตรูอันยิ่งใหญ่ของหมาป่าคืออะไรเอ่ย ?

ไม่ใช่เสือ  ไม่ใช่ช้าง  สัตว์ตัวโต ๆ หรอกครับ  ศัตรูของหมาป่าทุกชนิดก็คือ สัตว์ 2 ขา  มนุษย์เรานี่แหละครับ

ความเจริญของโลก ทำให้ป่าและสัตว์ป่าซึ่งเป็นอาหารของหมาป่าน้อยลงทุกที  หมาป่าจึงต้องรุกรานสัตว์เลี้ยงของมนุษย์  มนุษย์ก็ต้องหาทางกำจัดหมาป่าสารพัดวิธี  เท่าที่จะคิดค้นได้  วางกับดัก  ใส่ยาพิษเอาไว้ในเหยื่อที่เป็นอาหารของหมาป่า  ควบม้าไล่ยิงด้วยปืน  จนกระทั่งเอานักแม่นปืนขึ้นเครื่องบินออกไล่ยิง ฯลฯ

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ตามปรกติ หมาป่าจะวิ่งได้ประมาณชั่วโมงละ 22-24 ไมล์  ถ้าหากระยะทางสั้น ๆ มันอาจจะเร่งฝีเท้าได้ถึง 28 ไมล์ต่อชั่วโมง  หมาป่าเป็นสัตว์ที่มีพละกำลังและความอดทนอย่างน่าทึ่ง  มันอาจวิ่งติดต่อกันได้ครั้งละหลาย ๆ ไมล์  และถ้าหากมีความจำเป็น  มันอาจจะวิ่งได้ตลอดทั้งวันก็ได้

การที่หมาป่ามีพละกำลัง และความอดทนเหนือกว่าสัตว์ขนาดใหญ่ทุกชนิดนี้เองจึงทำให้มันสามารถล่าเหยื่อได้อย่างสบาย  หมาป่าจะออกเดินทางท่องเที่ยวหากินเป็นระยะทางไกล และบริเวณกว้างขวางมาก  เคยมีบันทึกเอาไว้ว่า  หมาป่าสีแดงตัวหนึ่งที่รัฐโอคลาโฮมา ในสหรัฐอเมริกา  ตระเวนออกหากินเป็นระยะทางถึง 125 ไมล์ ภายในเวลา 2 สัปดาห์  ซึ่งในการนี้มันต้องข้ามภูเขาสูงถึง 4 แห่ง  และนอกจากมันจะมีความสามารถบนบก อย่าดีเลิศแล้ว  หมาป่ายังมีความสามารถในการว่ายน้ำเป็นอย่างดีอีกด้วย  และมันใช้ฝีมือในเรื่องนี้ในการล่าเหยื่อ  คือไล่ต้อนเหยื่อให้ลงไปจนมุมอยู่ในน้ำ

หมาป่าจะใช้ทางเดินของสัตว์ต่าง ๆ ให้เป็นประโยชน์ในการล่าเหยื่อ  โดยเฉพาะทางเดินซึ่งอยู่ในทุ่งโล่ง  มันจะวิ่งตระเวนหาเหยื่อไปตามทางเดินของวัวและควาย 

เวลามันวิ่งไปไกล ๆ  มันก็กลัวหลงทางกลับบ้านไม่ถูกเหมือนกัน  พรานป่าเวลาเข้าป่าลึก ใช้มีดสับต้นไม้ให้เป็นรอยเอาไว้  เวลาจะกลับก็อาศัยรอยที่ทำเอาไว้  แต่หมาป่ามันไม่มีมีด  มันเลยใช้ ‘ อึและฉี่ ’ ของมันเป็นที่สังเกต  เวลามันตระเวนไปหาเหยื่อไกล ๆ  มันก็จะ ’ อึและฉี่ ’ เอาไว้เป็นระยะ ๆ

หมาป่าเป็นสัตว์ที่กินอาหารได้จุมาก  มันสามารถกินอาหารมื้อเดียวได้ถึง 1 ใน 5 ของน้ำหนักตัวของมัน

พูดอย่างนี้คงจะไม่ซึ้ง  เห็นจะต้องพูดเปรียบเทียบให้เข้าไส้  คนที่กำลังเล่าเรื่องนี้ให้คุณฟังอยู่ หนัก 60 กิโลกรัม  ถ้ากินข้าวมือละ 12 กิโลกรัม  คุณวิชิต ผู้อำนวยการหนังสือพิมพ์ฉบับนี้  คงจะต้องให้ค่าเขียนเรื่องนี้หลายพันบาท  ถึงจะพอกิน หรือไม่คุณกัลยาก็คงต้องขึ้นราคาค่าจ้างตัดเสื้ออีกหลายเท่าตัวถึงจะพอเลี้ยง

และการกินจุของหมาป่า ดังกล่าวนี้ ทำให้มันมีคุณสมบัติพิเศษเพิ่มขึ้นในตัวของมันอีกอย่างหนึ่ง  คือมันอาจจะไม่ต้องกินอะไรเลยก็ได้ชั่วระยะเวลาหนึ่ง  คุณสมบัตินี้เป็นประโยชน์อย่างยิ่ง  ในเวลาเฝ้ารอเหยื่อและติดตามเหยื่อ

นอกจากสัตว์ใหญ่  จำพวกวัวควายและกวางแล้ว  หมาป่ายังกินสัตว์ได้อีกหลายชนิดเช่น หนู กระต่าย กระรอก ปู ปลา  หิว ๆ เข้า ซากสัตว์เน่ามันก็กัดฟันกินเหมือนกัน  ก็เหมือนคนที่ไปเก็บเศษอาหารจากกองขยะที่พนักงานเทศบาลขนมาทิ้ง เอาไปล้างน้ำกินนั่นแหละครับ

หมาป่า ( wolf )

สมมุติว่าคุณหิวจัดเต็มที่ เข้าไปขโมยของคนอื่นเขากิน  เจ้าของเขาจับได้  แล้วเอากุญแจมือใส่ข้อมือคุณข้างหนึ่ง  และกุญแจอีกข้างหนึ่งหนึ่ง ใส่เอาไว้กับเสา กันคุณหนี

บังเอิญคุณมีมีดอยู่เล่มหนึ่ง  คุณจะใจเด็ดพอจะใช้มีดตัดข้อมือคุณทิ้งเพื่อหนีเอาตัวรอดไหม?

คุณจะใจเด็ดหรือไม่  ผมไม่รอคำตอบของคุณละ  แต่ผมขอบอกว่า หมาป่าตัวหนึ่ง ใจเด็ดพอที่จะกัดขาของมันให้ขาด เพื่อให้หลุดจากกับซึ่งดักมันเอาไว้

หมาป่าเป็นสัตว์ประเภทกินเนื้อที่ใจคออำมหิตและดุร้าย  มันมีทั้งความกล้าหาญ และความสามารถในการต่อสู้เป็นเยี่ยม  นอกจากนั้นมันยังมีความเฉลียวฉลาด และความอดทนเป็นเลิศอีกด้วย

ในอดีต หมาป่าเคยมีอยู่ทั่วไปในทวีปยุโรป  ส่วนใหญ่ของเอเชียและอเมริกาเหนือ มันเป็นสัตว์ประเภทเลี้ยงลูกด้วยนมที่มีอาณาเขตในการท่องเที่ยวหากินกว้างขวางไพศาลกว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด

ปัจจุบันนี้มีหมาป่าที่เป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางอยู่ 2 ชนิดคือ หมาป่าสีเทา GREY WOLF และหมาป่าสีแดง RED WOLF

หมาป่าสีเทามีอยู่ตามป่าของยุโรปภาคเหนือ ในเอเชีย และอเมริกาเหนือ

ส่วนหมาป่าสีแดง  มีอยู่เฉพาะทางตอนกลางและตอนใต้ของสหรัฐอเมริกา

นอกจากหมาป่า 2 ชนิดดังกล่าวแล้ว  ยังมีหมาป่าพันธุ์ท้องถิ่นต่าง ๆ อยู่อีกมากมายหลายชนิด  ซึ่งแต่ละชนิด

มีขนาดเล็กใหญ่แตกต่างกัน  และสีก็แตกต่างกันด้วย

หมาป่าสีเทา  เป็นหมาป่าที่มีขนาดใหญ่กว่าชนิดอื่น ๆ มันมีความยาวของลำตัวรวมทั้งศีรษะ ประมาณ 42-54 นิ้ว และหางยาว 11.5 ถึง 22 นิ้ว ความสูงแค่ระดับไหล่ประมาณ 38 นิ้ว  น้ำหนักของมันตั้งแต่ 60-150 ปอนด์  หมาป่าส่วนน้อยซึ่งอยู่ตอนเหนือสุดของภาคเหนือ  มักจะตัวโตและมีน้ำหนักมากกว่าบรรดาหมาป่าส่วนใหญ่ทั่ว ๆ ไป  ที่อลาสกาเคยมีผู้ยิงหมาป่าสีเทาได้ตัวหนึ่ง  มันมีน้ำหนักถึง 175 ปอนด์  หนักกว่าผู้เข้าประกวดนางสาวไทยปีนี้ ทุก ๆ คน ประมาณ 65 ปอนด์

หมาป่าสีแดง มีรูปร่างปราดเปรียวกว่าหมาป่าสีเทามาก  มันมีน้ำหนัก ประมาณ 33 ปอนด์เท่านั้นเอง  มีเหมือนกันที่ตัวใหญ่ ๆ หนัก 70-80 ปอนด์  แต่มีน้อยมาก

หมาป่าทั้งสองชนิด มีรูปร่างลักษณะคล้ายหมาธรรมดา DOG มาก  มันมีศีรษะขนาดใหญ่  มีใบหูกลมมน และตั้งตรงเหมือนหมาอัลเซเชี่ยน  จมูกยาว  ขากรรไกรแข็งแรงมาก  ขากรรไกรแต่ละข้างมีฟันอยู่ 6-7 ซี่  ขาของมันยาวเรียว  ขาหลังแต่ละข้างมีเพียง 4 นิ้ว  ส่วนขาหน้ามี 5 นิ้ว  แต่ละนิ้วมีเล็บเหมือนหมาธรรมดาคือ หดเก็บไม่ได้  เวลาหมาป่าโกรธมันจะพองขนยาว ๆ ตรงต้นคอของมันออกทำให้ตัวมันดูโตขึ้นกว่าความเป็นจริงและดูน่ากลัวขึ้นด้วย

หมาป่ามีต่อมกลิ่น SCENT GLAND อยู่ต่อมหนึ่ง  ทางด้านบนของหาง ตรงใกล้ ๆ โคนหาง  ต่อมกลิ่นนี้ทำให้หมาป่าจำกลิ่นของพี่น้องร่ววมครอกพรรคพวกร่วมฝูงของมันได้

สีของหมาป่าสีเทานั้น  ตามปรกติลำตัวจะเป็นสีเทาและมีสีดำแกมประปราย  ที่ใต้ท้องและที่ขาเป็นสีขาวแกมสีเหลือง แต่ก็มีไม่น้อยเหมือนกันที่มีลำตัวสีดำ  และสีดำจาง ๆ  หมาป่าสีเทาที่อยู่บริเวณชายฝั่งทะเลอาร์กติกของอลาสกา  และแคนาดาตะวันออก  ซึ่งเป็นดินแดนของน้ำแข็ง  หมาป่าบางตัวจะมีสีขาวตลอดปีเพื่อให้กลมกลืนกับภูมิประเทศ  ซึ่งเป็นอาณาเขตหากินของมัน  แต่โดยทั่ว ๆ ไปมักจะมีสีปนกันระหว่างสีขาวกับสีเทา  และมีแต้มเป็นสีน้ำตาล

ส่วนหมาป่าสีแดงนั้น  มันจะมีสีน้ำตาลแกมเหลืองเสียเป็นส่วนมาก

หมาป่าทั้ง 2 ชนิด ขอบอาศัยอยู่ตามป่าหรือทุ่งโล่ง  หมาป่าจะออกล่าเหยื่อ ทำมาหากินในเวลากลางวัน   ส่วนเวลากลางคืนมันจะหลับนอน พักผ่อนอยู่ในโพรงของมันซึ่งขุดลึกลงไปในพื้นดิน  หรือตามหมู่โขดหิน  หรือ ข้าง ๆ ขอนไม้ใหญ่ ๆ

การออกทำมาหากินหรือการออกล่าเหยื่อ  ส่วนมากหมาป่ามักจะร่วมมือร่วมใจออกหากินกันเป็นครอก ๆ พ่อแม่และลูก ๆ หรือเป็นฝูงตั้งแต่ 10-24 ตัว  แต่ที่แบ่งออกหากินตามลำพังตัวเดียว หรือเป็นคู่ ๆ ก็มีเหมือนกัน

หมาป่าตัวใหญ่ ๆ เพียงตัวเดียว  สามารถฆ่าวัวขนาดย่อม ๆ กินได้  แต่ถ้าหากมันออกร่วมล่าเป็นฝูง  มันก็อาจจะล้อมกรอบสัตว์ใหญ่ ๆ เช่น กวางมูส MOOSE  กวางเอลด์ ELK  ซึ่งเป็นกวางขนาดใหญ่ได้อย่างสบาย ๆ