ผมได้เจ้าผักชีมาจากสวนจตุจักรครับเมื่ออายุได้ 2เดือนนำมาเลี้ยงที่บ้านแฟนเก่าผมมีลักษณะเป็นหอพักครับไม่ใช่ขังในห้องนะครับ คือเค้าเป็นเจ้าของหอพักและเปิดร้านชั้นล่างเจ้าผักชีจะถูกปล่อยอยู่ชั้นล่างโดยมีคนแวะเวียนไปมาทั้งวันครับ ซึ่งเค้าก็จะเล่นบ้างเห่าบ้างตามประสาหมาน้อยครับ ผ่านมาเมื่ออายุได้ 6-8 เดือน(จำไม่ได้) ก็กัดน้องของแฟนเก่าผม(อายุประมาณ4-5ขวบ) ที่เอวเป็นแผลเหวอะ สาเหตุมาจากน้องเค้าถืออาหารเข้าไปใกล้จึงโดนกัด ตั้งแต่นั้นจึงต้องล่ามไว้หน้าบ้านโดยจะพาไปเดินเล่นทุกวันตอนเย็น พาไปงานแสดงหมาบ้างแต่เค้าจะเห่าและจะกัดหมาตัวอื่นจึงเลิกพาไป การเลี้ยงแบบปล่อยมีผู้คนผ่านมาผ่านไปน่าจะช่วยให้เขามีสภาพจิตที่ดี ลดความก้าวร้าว ยกเว้นมีการตี ไปยั่วเขาจนเกิดความระแวง การเห่าต้องดูว่าสาเหตุเกิดจากอะไรมีเหตุผลหรือไม่ ลักษณะการเห่าว่าก้าวร้าวหรือไม่ ถ้าใช่ต้องรีบหยุด ไม่งั้นพฤติกรรมเหล่านี้จะสะสมได้เช่นกัน คำว่าเป็นเรื่องตามประสาหมาน้อยนั้นสำหรับบางแก้วแล้วเป็นการประเมินค่าเขาต่ำเกินไป ผมเชื่อว่าหลายคนคงเจอสภาพเหล่านี้มาแล้วเช่นกัน โดยพฤติกรรมของบางแก้วเป็นหมาที่หวงถิ่น แม้ว่าจะมีการปล่อยอยู่ชั้นล่างนั่นหมายถึงบริเวณนั้นเป็นอาณาเขตของเขา คนอื่นๆที่แปลกหน้าเข้าไปก็อาจมีปัญหาได้เช่นกัน โดยเฉพาะเมื่อมีการเผชิญหน้าที่มีการแสดงความกลัวให้เห็น ถอยหนี หันหลังหนี อาจโดยกัดได้ทันที หรือคนแปลกหน้าเดินเข้าไปในเขตของเขาโดยไม่รู้ตัวจนถูกโจมตีได้ทันทีเพราะเขารู้สึกไม่ปลอดภัย การพาออกนอกบ้านแล้วเห่าจะกัดหมาอื่น ผู้เลี้ยงต้องห้ามและหยุดเขาให้อยู่ในความสงบให้ได้เพราะปล่อยไว้อาจเป็นต้นเหตุของปัญหา ด้วยการหยุดอยู่กับที่แล้วให้เขานั่งอย่างสงบนิ่ง ผุ้ควบคุมต้องมีความมั่นคงทำตัวให้เป็นที่พึ่งของหมา ปลอบให้เขาคลายความเครียด เมื่อหมาสงบนิ่งไม่ตื่น ไม่เครียด และอีกฝ่ายหนึ่งนิ่งจึงจะไปต่อ ซึ่งการฝึกแบบนี้จะเป็นประโยชน์ในการพาเขาไปเดินเล่นเมื่อพบเจอกับหมาเจ้าถิ่นเขาจะรู้สึกปลอดภัยเมื่อมีเรา ไม่ต่างกับที่เราบอกว่าตามหลังผู้ใหญ่หมาไม่กัดเพระเด็กจะรู้สึกปลอดภัย ต่อมาไม่นานก็กัดเพื่อนบ้านที่มาหาที่หน้าอกเป็นแผลเหวอะอีกเช่นกัน เล่นเอาเพื่อนบ้านคนนั้นเป็นไข้ไปหลายวัน จึงต้องซื้อกรงมาให้เค้าอยู่ การที่นำหมาดุและเลี้ยงแบบอิสระไปขังกรงผมไม่เห็นด้วยเพราะเขาจะเครียดมาขึ้น ซึ่งผู้เลี้ยงจะต้องสังเกตุอาการของหมา การนิ่งเงียบ ไม่ตอบรับคำสั่ง ไม่ใช่เรื่องที่ดี การนำหมาไปออกกำลังกายเพื่อให้ปลดปล่อยพลังงานความเครียดจะเป็นการดีกว่าแต่ผู้เลี้ยงต้องมีเวลาให้กับเขา จะสังเกตุได้ว่าหมาที่เล่นจนเหนื่อยเขาจะไม่ยุ่งกับใคร ความก้าวร้าวจะลดน้อยลง โดยเอากรงไว้หน้าบ้านให้เค้าเห็นคนเยอะๆ จะได้คุ้นเคย แต่ก็ไม่แคล้วมีเด็กเอานิ้วมาแหย่โดนกัดนิ้วไปอีก 1ราย แต่ทั้งนี้ผมยังคงพาออกไปเดินเล่นทุกเย็นสม่ำเสมอ ยืนยันว่าไม่ใช่เรื่องที่ถูกต้องการใส่กรงแล้วให้คนเดินผ่านไปผ่านมา เป็นการกระตุ้นโดยสิ่งเร้าที่เดินผ่านไปผ่านหมา ไม่ต่างกันหมาที่อยู่ในบ้านแล้วมีคนเดินผ่านหน้าบ้านเพราะเขารู้สึกระแวง โดยเฉพาะมักจะมีเด็กชอบไปยั่ว กระทืบเท้าใส่ ปาหินใส่ ซึ่งถ้าหมาหลุดออกจากกรงได้ คำตอบคือเด็กสาหัส การพาออกไปเดินเล่นถ้าเป็นการเดินเล่นปกติไม่เกิดประโยชน์อะไรเลยในลักษณะนี้ต้องให้เขาออกกำลังจนเหนื่อยเพื่อปลดปล่อยความเครียด และควรเก็บเขาไว้ในที่ๆสงบ เงียบ ซึ่งเขาจะรู้สึกปลอดภัยมากกว่า การพาออกสังคมที่ดีคือการพาเดินเล่น เมื่อเจอสิ่งเร้าเราต้องทำให้เขาสงบ และรู้ว่าเขาจะปลอดภัยถ้ามีเราอยู่ด้วย ต่อมาด้วยพฤติกรรมที่เริ่มก้าวร้าวขึ้น โดยเห่าคนที่เคยคุ้นเคย(คนที่เดินผ่านไปมาประจำ)และเป็นที่เกรงกลัวของคนแถวๆนั้นเพราะหลุดมาจะวิ่งไปกัดหมาตัวอื่นหรือวิ่งไล่คน ผมจึงรับมาเลี้ยงที่บ้านเมื่ออายุได้ 2 ขวบ นี่อาจเป็นอาการต่อเนื่องมาจากการขังกรง เขาจะเริ่มไม่ไว้ใจใคร ด้วยความกลัว ความระแวงที่ไม่มีเหตุผลเพราะเขาไม่ได้ถูกสอนให้รู้ว่าความปลอดภัยคืออะไร เพราะต้องอยู่ในกรงด้วยความระแวง แถมมีสิ่งเร้าอยู่ตลอดเวลา การหลุดแล้ววิ่งจะไปกัดหมาอื่นเป็นการแสดงว่าผู้เลี้ยงควบคุมหมาไม่ได้ กรณีเช่นนี้ผุ้เลี้ยงต้องฝึกและควบคุมหมาให้อยู่ในความสงบให้ได้ เมื่อทำให้เขาสงบนั่นหมายความว่าเขารู้สึกได้ว่าเขาปลอดภัยแล้ว มาอยู่ที่บ้านโดยลักษณะสถานที่ๆอยู่ภายในรั่วบ้านขนาดประมาณ 15-20 ตารางเมตรโดยผมจะพาเค้าไปเดินเล่นทุกวัน ต่อมาได้ประมาณเกือบๆ 1 เดือน ก็กัดแม่ผมเป็นแผลทั้งตัว ตั้งแต่ ขา สะโพก หน้าอก แขน และคอ เนื่องจากแม่ผมเอาอาหารให้เค้าแล้วทำตกจึงก้มไปเก็บ ตั้งแต่นั้นมาจึงกั้นประตูอีกชั้นสำหรับเข้าออก แต่จะเปิดให้เค้าเดินมาประตูหน้าบ้านได้เวลาไม่มีคนอยู่บ้าน หรือกลางคืน หมาที่มีพฤติกรรเช่นดังข้างต้นผู้เลี้ยงต้องเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษ การที่ก้มลงต่ำกว่าหมาเป็นเรื่องที่ผิด และการเก็บอาหารของเขาก็เป็นอีกประเด็นหนึ่งที่ไม่อาจมองข้ามเพราะเขาถือว่าอาหารเป็นของเขา เขาเป็นจ่าฝูง คนไม่มีสิทธิ์ อย่าประมาทใน หลายๆพฤติกรรม คนอาจมองเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่อาจสร้างปัญหาใหญ่ได้เช่นกัน ระหว่างที่อยู่ที่บ้าน ก็จะมีข่าวว่ามีคนเอานิ้วมาแหยและโดนกัดบ้าง เป็นหมาที่คนแถวๆบ้านหวาดกลัว เพราะหลุดไปก็ไปกัดกับหมาแถวๆนั้นประจำโดยจะมีคู่แค้นคู่ประจำ นี่คือปัญหาที่ไปกระตุ้นให้เขาก้าวร้าว เครียดมากขึ้น เมื่อสะสมก็พร้อมที่จะปล่อยกับใคร เมื่อใดก็ได้ ถ้าเข้าไปผิดจังหวะ โดยเฉพาะคนที่ตกเป็นรองเขาโดยไม่รู้ตัว แต่ตนเองยังคิดเพียงว่าฉันเป็นคนเลี้ยงแก แต่หมาคิดว่าแกเป็นลูกน้องฉัน นี่คือกฏของฝูง ต่อมาได้ประมาณ3ขวบ ผักชีเป็นแผลจากเชื้อราผมเข้าไปดูแผลจึงโดนกัดมือ แต่กัดแล้วเค้าปล่อยและวิ่งไปหลบ(เหมือนรู้ว่าผิด) ซึ่งเทียบกับครั้งที่กัดคนอื่นจะกัดไม่เลิก เขารู้ครับว่าเขาทำผิด หลายๆครั้งที่บางแก้วกัด หรืองับ เมื่อเขารู้ตัวหน้าตาเขาจะยอมรับผิด หรือเขามาเลียแบบขอโทษ การกัดแบบไม่ปล่อยขึ้นอยู่กับผู้ถูกกัดด้วยว่าปฏิบัติตัวเช่นไร ถ้าร้องแบบตกใจและพยายามหนี จะยิ่งไปกระตุ้นพฤติกรรมของเขาให้รุนแรงยิ่งขึ้น ทางที่ดีควรนิ่งและตะคอกเขาด้วยเสียงดังๆ เพื่อให้เขาได้สติ แต่ทางที่ดีจะทำอะไรกับเขาทุกครั้งควรส่งเสียงเป็นการเตือนเขาเป็นระยะ บางครั้งเขาอาจกัดเพราะความรำคาญได้ด้วยเช่นกัน หลังจากนั้นประมาณเกือบปี ก็เกิดเหตุเนื่องจากภายในบริเวณที่เค้าอยู่จะมีต้นไม้อยู่โดยที่บ้านจะใช้สายยางฉีดน้ำรดต้นไม่เป็นประจำ ซึ่งผักชีจะไม่ชอบสายางอันนี้มากๆ เพราะจะเอาไว้อาบน้ำเค้า(ไม่ชอบอาบน้ำ้อาบทีต้องใส่ตระกร้อเพราะเค้าจะแง่มๆ) ขณะที่วันหนึ่งพ่อผมกำลังจะใช้สายยางล้างมือด้วยความชะล่าใจไม่ได้ปิดประตูกั้น เจ้าผัดชีก็กระโดดงับมือพ่อทันที่เป็นเหตุให้เส้นเอ็นที่นิ้วขาด นี่คือพฤติกรรมการฝังใจ ซึ่งมี DVD อยู่แผ่นหนึ่งที่สุนัขเกลียดเจ้าสายยางในลักษณะนี้เห็นสายยางเป็นต้องกัดและไม่ยอมอาบน้ำ ต่อมาก็กัดแม่ผมที่แขนอีกที(จำไม่ได้ว่าด้วยเหตุผลใด) เมื่อผักชีอายุได้ 5ปี ผมก็ย้ายบ้านครับโดยมีกรงใหม่ใหญ่ประมาณ 20 ตารางเมตรจะเอาเค้าไว้ในกรงตลอดและปล่อยเค้าออกมาข้างนอกบ้าง เนื่องจากมีแม่บ้านครับ ที่ไม่กล้าปล่อยเค้าเพราะลักษณะจะกัดแม่บ้าน และพ่อบ้านตั้งแต่มาอยู่ครับ เมื่ออายุได้ 6ปี เราคิดว่าเค้าเริ่มจะคุ้นเคยกับพ่อบ้านและแม่บ้านแล้วเพราะเราให้พ่อบ้านแม่บ้านให้อาหารเค้าทุกวันโดยให้ผ่านประตูเล็ก จึงปล่อยเค้ามากขึ้น แต่ก็เป็นเรื่องตั้งแต่วันแรกที่ปล่อย โดยกัดพ่อบ้านที่หลังขณะ แม่ผมกำลังถือจะอาหารให้เค้าครับ การที่คนผ่านมาผ่านไปแล้วแสดงอาการกลัว ซึ่งเป็นไปโดยธรรมชาติของคน นี่ยิ่งเป็นตัวกระตุ้นให้เขาเครียดและก้าวร้าวมากขึ้น เพื่อสะสมในส่วนลึกมากเข้าจะถูกปลดปล่อยออกมาเมื่อใดก็ได้ ข้อนี้ทำให้ผมนึกถึงคำป้าวิที่ว่า เลี้ยงบางแก้วเหมือนมีระเบิดอยู่ในบ้าน จะระเบิดเมื่อใดก็ได้ถ้าทุกอย่างพร้อม การกัดพ่อบ้านผมไม่แน่ใจว่าเขาหวงอาหารหรือไม่เพราะเขาถือว่าอาหารเป็นของเขา นี่เป็นการแสดงออกถึงความขี้ระแวงที่มีอยู่เต็มเปี่ยมโดยเป็นนิสัยของเขา ต่อมาก็เหตุล่าสุดครับ คือกัดแม่ผมหลังกินกล้วยไป2ลูกครับ ทั้งนี้ แม่ผมเป็นคนที่พยายามเรียนรู้เค้ามากที่สุดครับ เพราะเริ่มตั้งแต่ แค่เจอแม่ผมเค้าก็เห่า จนเลิกเห่า เริ่มขอมือไ้ด้ จนสามารถใส่โซ้พาไปเดินเล่นได้ครับ จนคนที่บ้านคิดว่าเค้ารักแม่ผมแล้วแต่สุดท้ายก็โดนกัดอยู่ดี ผมตอบไม่ได้ว่าคุณแม่เรียนรู้บางแก้วได้ดีแค่ไหน ทั้งนี้ต้องดูว่ากิจวัตรประจำวันที่คุณแม่อยู่กับเขาเป็นเช่นไร เช่น ป้อนอาหาร นำอาหารไปส่ง นี่เป็นการเอาใจ รับใช้จ่าฝูง ทำให้คุณแม่ตกเป็นลูกฝูงในสายตาเขาโดยไม่รู้ตัว ปกติผู้ทีควบคุมสุนัขได้และนิ่งพอจะไม่ถูกกัดอย่างรุนแรงแน่นอนไม่ได้หมายความว่าจะไม่มีโอกาส เพราะบางกรณีอุบัติเหตุที่เหนือการคาดเดา สภาวะที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว สิ่งที่ผมเตือนเสมอๆคือการสังเกตุและระวังทุกฝีก้าวที่เข้าใกล้บางแก้วที่รุ้ว่ามีนิสัยก้าวร้าวมาก่อน ไม่คุ้นเคยมาก่อน สิ่งที่เขียนมาบางส่วนมาจากประสบการณ์ส่วนตัว และศึกษาจะหลายๆท่าน หลายๆพฤติกรรมของหมาแล้วนำมาเทียบเคียง จะถูกหรือผิดต้องขออภัยทุกท่านรวมถึงคุณประสงค์และคุณแม่ บุคลลคที่เกี่ยวข้องถ้าหากมีข้อความใจก้าวล่วง และสุดท้ายต้องขอขอบคุณ คุณประสงค์ที่สละเวลาในการเล่าเรื่อง ประสบการณ์ไม่ว่าจะถูกหรือผิด เหล่านี้ถ้าเราไม่มองผ่านเลยไป มันคือประสบการณ์ที่มีต่อหมาตัวหนึ่ง เขาจะดีหรือไม่ดี....คนเลี้ยงมีส่วนอย่างมากในแง่คิดของผู้เขียน ย้อนไป 3-4 ปีก่อนที่ป้าวิเขียนเรื่องเหล่านี้ผมก็แค่มองผ่านเลยไป แบบไม่เชื่อครึ่งไม่เชื่อครึ่งเพราะถูกหล่อหลอมมาแบบ....หมากัดเจ้าของต้องตาย....จนเมื่อมาพบกับเจ้าไปร์ทบางแก้วตัวหนึ่งแบบไม่เต็มใจเช่นกัน แต่สุดท้ายก็ต้องยอมรับว่าความคิด ความเข้าใจในพฤติกรรมที่แปลกๆของเขาน่าสนใจ และก็เปลี่ยนความคิดเดิมๆไปโดยสิ้นเชิง หันกลับไปมองมุมของหมาแบบป้าวิบ้างถึงเข้าใจว่า...ปัญหาส่วนใหญ่อยู่ที่คน...ซึ่งต้องแก้ที่คนก่อน...จะไปแก้ที่หมา ด้วยความนับถือ เจ้าไปร์ท-5518 |