ทีด้าเป็นหมาที่คุณแม่ซื้อมาเลี้ยงจากฟาร์มค่ะ คุณแม่เค้าเลี้ยงบางแก้วมา4-5ตัวได้แล้วค่ะ(แล้วก้อมีปัญหาทุกตัว) แต่แกก้อยังอยากจะเลี้ยงบางแก้ว แล้วบางแก้วตัวก่อนทีด้ามันหายไปจากบ้าน คิดว่าโดนอุ้มไปทามลูกชิ้นป่าวม่ะรู้เพราะหมาวัดแถวบ้านก้อหายไปเยอะ แม่เค้าเลยเอาทีด้ามาค่ะ

ทีด้าเปงหมาเงียบๆ แต่ขี้เหงาตั้งแต่เด็กเพราะที่บ้านทามงานราชการกันหมดค่ะไม่ค่อยมีใครอยู่บ้าน มันจะแอบไปอยู่บ้านตรงข้ามที่มีหมาหลายๆตัว(จนบางทีไม่เข้าบ้าน) แต่พอบ่นๆมานก้ออยู่ติดบ้าน

แต่พอช่วงนี้ทีด้าก่อแต่เรื่องค่ะ ไม่รู้เพราะมานเหงา เครียด หรือว่าเปงธรรมชาติของมันค่ะ เรื่องที่ว่ามี

1.กัดไก่ กัดรองเท้า ขุดรากต้นไม้ ขุ้ยขยะ อันนี้พยายามถามสัตวแพทย์แล้วลองเอาวิธีมาสอนก้อไม่ได้ผลค่ะ แถวพี่แกยังดูเหมือนพอใจที่ได้ทำให้เราเดือดร้อนอ่าค่ะ หรือเพราะหนูไม่ใช่เจ้าของมันค่ะเลยสอนไม่ได้(หนูพึ่งกลับมาอยู่บ้านอ่าค่ะไม่ได้อยู่กะมานมาตั้งแต่เด็กๆ)

2.ชอบหนีเที่ยวออกนอกบ้าน เวลาพาไปเดินก้อคุมไม่ได้ ไม่อยากให้ออกไปเพราะแถวบ้านทามนาค่ะเค้าจะวางยาเบื่อไว้รอบๆนา

3.ชอบไปกินของเน่าๆข้างทางมากก่าอาหารเม็ด หรือไม่ก้อจับปู เต่า มากิน

ตอนนี้คิดอยู่ว่าอยากเอาไปฝึกที่รร.ในค่ายทหารนะค่ะ ดีมั้ยค่ะ? 

เคยจะพาไปแต่แม่ไม่ยอมพาไป ให้สอนเองแม่เค้าก้อบอกไม่ว่างหรือรับปากไปงั้นๆ หนุเองก้อไม่ได้อยู่บ้านแล้วแต่ได้ข่าวมานถุกตีบ่อยๆรู้สึกไม่ดีเลย คนที่บ้านเริ่มไม่รักมานแล้วอ่าค่ะ(ตอนหนูอยู่กับมันก้อเครียดร้องไห้ไปหลายครั้ง)

หรือจะเอาหมาอีกตัวมาเลี้ยงเป็นเพื่อนกัน ดีมั้ยค่ะ? ทีด้าจะได้ไม่เหงา

ใครมีคำแนะนำดีๆมั้งมั้ยค่ะ ว่าจะแก้นิสัยยังไง หรือเลี้ยงเค้าผิดตรงไหนรึเปล่าค่ะจะได้เอาไปแก้ดูเพราะบางแก้วหนูไม่ค่อยถนัดทุกทีเลี้ยงเทอเรียพันธ์ุเล็กๆ หมาอีกตัวที่คิดว่าจะเอามาเลี้ยงเป็นเพื่อนทีด้าก้อกะว่าจะเป็นพันธุ์เล็กน่ะค่ะ จะได้ยอมให้ทีด้าเปงจ่าฝูง(หรือมานจะยิ่งทำให้ยุ่งไปใหญ่ค่ะ--")

ช่วยให้คำแนะนำหน่อยค่ะ ตัวป่วนกะลังอาละวาดเลยค่ะ

     ทีด้าไม่ได้ผิดปกติอะไรตรงไหน  ที่เล่ามาถ้าเลี้ยงแบบอิสระแบบนี้ส่วนตัวผมเองเชื่อว่าบางแก้วทุกตัวจะมีพฤติกรรมแบบนี้เกือบทั้งหมด (ทั้ง3ข้อที่เขียนมา) เลี้ยงเขาให้มีอิสระมากเกินไป ไม่มีการควบคุม การสั่งสอน ห้ามปราม ทำโทษ แต่ถ้ามองในแง่ดียังดีที่เขาไม่ก้าวร้าวเพราะเขามีที่ปลดปล่อยตามธรรมชาติของเขา แต่เราจะควบคุมเขาไม่ได้เท่านั้นเอง แต่ถ้าเป็นสังคมเมืองเลี้ยงในที่คับแคบ ไม่มีเวลาให้เขา เขาก็จะออกมาในทางก้าวร้าวกับผู้เลี้ยงได้เช่นกัน เหมือนกับที่เราได้ยินว่า "เขาว่าบางแก้วกัดเจ้าของ" ก็เพราะสาเหตุเหล่านี้เป็นส่วนใหญ่

        ข้อสำคัญข้อหนึ่งในการเลี้ยงบางแก้วคือ ความรักและความผูกพันธ์ของฝูง คนกับหมาเมื่ออยู่รวมกันสิ่งนี้ถือเป็นเรื่องสำคัญ โดยปกติถ้าเลี้ยงบางแก้วด้วยสิ่งเหล่านี้แล้ว เมื่อนายกลับบ้านเขาจะรออยู่และเข้าหาด้วยอาการอ้อนเสมอ  แต่วันนี้ทีด้าเป็นเมาคลีลูกหมาป่าตัวจริงไปแล้ว

        นี่เป็นปัญหาสำหรับผู้ที่เลี้ยงบางแก้วแล้วไม่รู้ถึงพฤติกรรมของเขา เลี้ยงเพราะได้ยิน ได้ฟังว่าเขาเฝ้าบ้านเก่ง รักนาย หวงของ การเลี้ยงให้เขาเป็นไปตามที่ได้ยินได้ฟังมา มันต้องมีการควบคุม สั่งสอน ห้ามปราม ทำโทษ ต้องเข้าใจพฤติกรรมของเขาและแก้ไขในบางเรื่องให้อยุ่ในสภาวะที่ควบคุมเขาได้ ป้าวิเคยพูดไว้เสมอว่าสายพันธ์สุนัขบางแก้วจัดเป็นสายพันธ์พิเศษที่ผู้เลี้ยงควรศึกษาพฤติกรรมของเขาก่อนเลี้ยง ซึ่งผมก็เห็นด้วยในข้อนี้

       ถ้าเลี้ยงแบบอิสระก็จะเจอปัญหาเช่นนี้ เมื่อเจอปัญหาก็ไม่รู้ว่าจะแก้อย่างไร สุดท้ายก็เป็นความผิดของหมา จากความรักทีมีให้ตอนเล็กๆ เมื่อโตขึ้นกลายเป็นความไม่เข้าใจกัน การตีเขาอาจสร้างปัญหาในการไม่ไว้วางใจ สร้างความระแวงให้เกิดขึ้นได้ เมื่อถึงจุดๆหนึ่งการจะอยู่ร่วมกันมันก็คงลำบาก

        การกัด แทะ ขุด เป็นพฤติกรรมปกติของบางแก้วตั้งแต่วัยเล็ก ต่อมาเมื่อโตสัญญาชาติญาณในการพรางตัว ด้วยการคลุกกับซากสัตว์ที่เหม็นเพื่อพรางตัว การล่าสัตว์เป็นอาหาร เต่า กบ คางคก งู เขาเจอเขาจะล่าไม่เหลือ นี่คงเป็นสัญชาติญาณส่วนหนึ่งที่มีสายเลือดของสัตว์ป่า เพราะบางแก้วมีต้นสายมาจากระหว่างสุนัขป่ากับสุนัขบ้าน

       การไม่รักเขาแล้วมีการตี อาจตีเพราะเขาทำผิด นี่อาจเป็นหนทางหนึ่งที่ผู้เลี้ยงต้องการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น แต่การตีอาจมีผลในทางตรงกันข้ามแทนที่เขาจะเชื่อฟัง อาจกลับเป็นการสร้างความหวาดระแวงให้กับเขา สุดท้ายถ้าโดนตีหนักๆ บ่อยๆ อาจทำให้เขาเป็นบางแก้วขี้ระแวงและก้าวร้าวขึ้นได้เช่นกัน

       การที่ไม่มีเวลาในการดูแลและไม่สามารถควบคุมเขาไม่ได้ ณ เวลานี้ ถ้าจะแก้ป้ญหาด้วยการหาสุนัขมาเลี้ยงเป็นเพื่อนเขา นี่เป็นอีกหนทางหนึ่งที่จะสร้างป้ญหาเพิ่มเติมขึ้นมาอีก บางแก้วบางตัวขี้อิจฉา หลายๆท่านมักจะประสบกับปัญหานี้เมื่อเลี้ยงหมาอื่นๆรวมกับบางแก้ว นั่นคือการกัดกัน     

      โดยส่วนตัว ณ เวลานี้ผมว่าทีเขาเป็นบางแก้วที่อารมณ์ดีทีเดียว เพราะการได้ปลดปล่อยตามธรรมชาติ เขาได้เที่ยว ได้เล่น ได้กระทำ ตามอิสระที่เขาได้รับอย่างเต็มเปี่ยว แต่ขาดก็แค่ความรัก ความเข้าใจ และการควบคุมที่ดีเท่านั้นเอง

ลองอ่านดูว่าเราทำอะไรกับเขาบ้างเมื่อนำเขามาเลี้ยงตอนเล็กๆ

โดยธรรมชาติของหมาเด็กๆ เขาชอบที่จะเล่น ร่าเริง ซึ่งก็เป็นส่วนดีโดยธรรมชาติของเขา ( ดีกว่าหมานิ่ง ซึม ) เขาจะไม่ค่อยฟังคำสั่งเราเท่าไร ช่วง 3-10 เดือนโดยประมาณ เขาจะซนมาก วิ่งเล่น กัด แทะ ขุด บางครั้งอาจมีพฤติกรรมแปลกยามที่เขาไม่พอใจ บางครั้งอาจจะเล่นเจ็บๆ ตัวเล็กฟันเขาจะคม พอโตขึ้นหน่อยแรงเขาจะมากขึ้น จนกว่าเกือบ 1 ปีผ่านไปโดยประมาณ เขาจะเริ่มเข้าใจเราและฟังเรามากขึ้น และจะดีขึ้นเป็นลำดับ ทั้งนี้ต้องขึ้นอยู่กับวิธีการเลี้ยงเป็นสำคัญ

 ช่วง 1 ปีแรกเป็นช่วงที่หลายท่านเรียกว่า “บ้านกลายเป็นนรก” จะเป็นเสน่ห์ของบางแก้วอีกอย่างหนึ่งที่แสบๆคันๆ ทั้งนี้ผู้เลี้ยงต้องเข้าใจในธรรมชาติของบางแก้ว ซึ่งไม่ใช่เรื่องผิดปกติแต่ประการใดในพฤติกรรมแปลกๆของเขาและทุกอย่างสามารถแก้ไขได้ แต่ควรที่จะกันไว้ก่อนด้วยการสอนและทำโทษเขาเมื่อเขาทำผิดจะเป็นการดี ถ้าผ่านช่วงนี้ไปได้เขาจะน่ารักและมีเสน่ห์ของบางแก้วในทางที่ดีออกมาให้เห็น 

                พฤติกรรมต่างๆ กับการป้องกันและแก้ไข

ไม่ฟังคำสั่ง....เนื่องจากเขายังเล็ก ก็ไม่ต่างกับเด็กทั่วไปที่ยังไม่เข้าภาษา จะเล่นอย่างสนุกสนาน เรียกว่าเล่นอย่างเดียว อย่างอื่นข้าไม่สน จนกว่าจะถูกทำโทษ ถึงแม้เขาจะพูดไม่รู้เรื่อง เราก็ควรจะสอนหรือทำโทษทันที่ที่เขาทำผิด เช่น คำสั่งให้เขา “หยุด” ด้วยน้ำเสียงที่หนักแน่น สั้นๆ และเด็ดขาด ถ้าเขาไม่หยุด อาจใช้ไม้ หนังสือ ตีพื้นให้เกินเสียงดังๆ แล้วสั่งให้ “หยุด” ทำซ้ำๆ บ่อยๆ เขาจะรับรู้ได้เอง “การสอนเขาวันนี้ ดูเหมือนว่าจะไม่ได้ผลแต่มันจะมีผลในวันข้างหน้า” การสอนในเรื่องใดๆ ควรทำบ่อยๆ แต่อย่านาน เพราะอาจทำให้เขาอยู่ในสภาะเครียด ปล่อยบ้าง สอนบ้าง เล่นบ้าง สลับกันไป ที่สำคัญอีกส่วนหนึ่งก็คือตัวผู้สอน ต้องนิ่ง น้ำเสียงดัง ชัดเจน ใช้คำสั่งสั้นๆ เช่น หยุด ไป เพราะถ้าใช้น้ำเสียงโวยวาย ใช้คำหลายคำ หมาจะสับสน  

*** การวิ่งเล่นบนพื้นลื่นควรระวังเรื่องข้อสะโพก ไม่ควรให้เขาวิ่งเล่นเร็วบนพื้นลื่น ขาหลังอาจเสียหรือพิการ ถ้าเกิดขึ้นแล้วในกรณีที่รุนแรง เขาจะเดินไม่ได้ อาจต้องใช้วิธีการผ่าตัด  

                การกิน....ไม่ควรป้อน การเลี้ยงหมา “อย่าตามใจ อย่าสงสาร” จะเสียหมา  ให้เขากินเป็นเวลา ถ้าไม่กินอย่าป้อน ถ้าเป็นอาหารที่เสียง่ายเมื่อเขาไม่กินให้เก็บ แล้ววางอาหารเม็ดให้แทน เขาหิวเขาจะมากินเอง ส่วนน้ำคงต้องมีให้เขาตลอดเวลา 

                การขับถ่าย....ให้ใช้วิธีปูกระดาษหนังสือพิมพ์ เมื่อเขาจะขับถ่ายหรือฉี่ ถ้าเห็นให้จับเขาไปที่หนังสือพิมพ์ที่เตรียมไว้ แรกๆก็จะทุลักทุเลสักหน่อย ทำซ้ำๆ บ่อยๆ เขาจะรู้ได้เอง  จากนั้นใช้น้ำยาไฮเตอร์ผสมน้ำล้างเพื่อทำความสะอาดและดับกลิ่น  ครั้งต่อไปควรเก็บเศษหนังสือพิมพ์ที่มีกลิ่นฉี่ บางส่วน ซ่อนไว้ในกระดาษหนังสือพิมพ์ชุดใหม่ เพื่อให้เขาได้กลิ่นจะได้มาฉี่ที่เดิม

                แต่ถ้าเขาถ่ายนอกบ้านควรนำกระดาษหนังสือพิมพ์ ติดตัวไปด้วยเพื่อรองและเก็บใส่ถุงพลาสติก แล้วนำไปทิ้ง ทั้งนี้เพื่อไม่ให้เป็นปัญหากันบุคคลอื่นๆ 

                การกัด แทะ สิ่งของ.....ขั้นแรกควรนำสิ่งของที่มีค่าทุกชนิด เก็บในที่สูงให้พ้นปากเขา ถ้าเขายังสามารถกัดสิ่งของเหล่านั้นได้ให้โทษตัวเราเอง การกัด แทะ สิ่งอื่นๆ เช่น ขาเก้าอี้ โซฟา หรือสิ่งของอื่นๆ ถ้าเห็นให้ใช้คำสั่ง “หยุด” ทันที  ถ้าเขาไม่หยุดให้ตบปากเขาเบาๆ เริ่มแรงขึ้นจนกว่าเขาจะหยุดและถอยออกไป เมื่อเขาถอยให้เอาสิ่งของที่เขากัดว่างไว้ใกล้ๆเขา ถ้ากัดอีกให้ตบปากทันที่จนกว่าเขาจะเลิก ทำลักษณะนี้ทุกครั้งที่เห็น เมื่อโตขึ้นเขาจะเลิกพฤติกรรมเหล่านี้ ไม่ติดเป็นนิสัย

                เนื่องจากการ กัด แทะ เป็นธรรมชาติของเขา ควรหาสิ่งทดแทน เช่น ของเล่นที่มีเสียง กระดูกปลอม หรือสิ่งของที่ไม่ใช้ เช่น รองเท้า เสื้อผ้า ทั้งนี้จะช่วยให้เขารู้สิ่งใดเป็นของเขา เขาสามารถกัดแทะได้ สิ่งไหนไม่ใช่ของเขา เขากัด แทะไม่ได้

            การใช้ของเล่น ของกิน ใดๆ บางครั้งเมื่อให้เขาแล้ว  “ขอ” คืน แม้จะอยู่ในปากเขาก็ตาม เขาต้องคืน ถ้าไม่คืนหรือมีอาการขู่ ให้ส่งเสียงดุและตบปากเบาๆ เพื่อไม่ให้เกิดนิสัยหวงของ เมื่อเขาคืนมา เราก็จะคืนให้เขา พร้อมทั้งลูบหัว และชมเชยเขา 

            การเล่นแบบเจ็บๆ........เนื่องจากเขายังเล็ก ฟันคม ให้ใช้ผ้าขนหนูหนาๆ พันมือและเล่นกับเขา และเมื่อเขากัดติด กระชาก เราควรเล่นกับเขาบ้าง กระชากกลับเบาๆบ้าง เมื่อเล่นสักพักเราควรบอกให้เขา “ปล่อย” ถ้ายังเล่นเพลินให้ทำโทษเหมือนเดิม  คำสั่งปล่อย หยุด เป็นเรื่องสำคัญในการควบคุมเขาเมื่อเกิดปัญหาเวลาหลุดออกไปนอกบ้าน การเล่นอีกอย่างที่ควรทำคือการใช้มือกดคอแล้วจับให้เขานอนหงาย จนกว่าเขาจะนิ่ง นั่นเป็นการยอมรับว่าเขาพ่ายแพ้และยอมรับเราในฐานะจ่าฝูง  

                การนำเขาออกนอกบ้าน.....การนำออกนอกบ้านเป็นเวลา เมื่อถึงเวลาเขาจะรู้ทันที่ ว่านี่เป็นเวลาของเขา การนำออกนอกบ้านควรใส่สายจูงตั้งแต่เล็กๆเพื่อความเคยชินเพราะเผื่อวันข้างหน้าที่ต้องนำเขาออกไปยังที่ต่างๆ เมื่อเขาโตขึ้นสัก 4-5 เดือน ก่อนจะออกสอนให้เขานั่งคอย แล้วค่อยใส่สายจูง ถ้าไม่ทำอย่านำเขาออก (ต้องใจแข็ง อย่างสงสาร)  การสอนให้นั่งด้วยวิธีง่ายๆ “ดึงสายจูงขึ้นให้หน้าเขาเงย แล้วกดท้ายเขาลง”

                การออกจากบ้าน เมื่อเปิดประตู ห้ามหมาออกก่อน เขาต้องนั่งรอ จนกว่าเราจะสั่งให้เขาออกทุกครั้ง และเราต้องเป็นผู้ออกก่อนเสมอ สิ่งสำคัญอย่างหนึ่งคือ “เราควรเป็นผู้นำหมา ไม่ใช่ให้หมาเป็นผู้นำ ทุกกรณี” ทั้งนี้หมาท่านจะมีปัญหาเมื่อเปิดประตู หมาจะวิ่งออกทันที่ บางครั้งเกิดอุบัติ พิการบ้าง เสียชีวิตบ้าง เพราะหมาที่ถูกเลี้ยงอยู่ในกรงหรือบ้าน จะไม่คุ้นเคยกับรถยนต์

                เมื่อออกจากบ้านควรนำเขาไปเข้าสังคมกับหมา กับคน เพื่อให้คุ้นเคย จะลดปัญหาเรื่องการระแวง ดุ ก้าวร้าว ลงได้

                การจูงหมา.....มือขวาถือปลายสายจูง มือซ้ายถือสายจูงบริเวณเหนือปลอกคอระยะห่างตามสะดวก ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับตัวผู้จูง  หมาอยู่ทางซ้ายมือเสมอ ให้ใช้มือซ้ายบังคับหมา เดินคู่ไปด้วยกัน  ถ้าเขาออกนอกเส้นทางให้บังคับโดยการกระตุกสายจูงไปในทิศทางตรงข้าม เพื่อให้เขาอยู่ในเส้นทางที่เรากำหนด ข้อควรระวังเขาจะถอยหลังเพื่อให้หลุดจากสายจูง ทั้งนี้ผู้จูงต้องสังเกตุหมาและสิ่งเร้ารอบๆข้างเสมอๆ เพื่อกำหนดทิศทางของหมา

                เมื่อเจอหมาเจ้าถิ่น อย่าตกใจ บังคับหมาให้อยู่ อย่าให้เขาตื่นตระหนกหรือกลัว เพราะถ้าเราแสดงอาการกลัว ตื่นตระหนก หมาจะเริ่มไม่ไว้ใจเหตุการรอบๆข้างรวมทั้งตัวเราด้วย จากนั้นสั่งให้เขานิ่ง สงบ ไม่เห่าโต้ตอบ แต่ถ้าหมาเจ้าถิ่นเข้ามาประชิดและอาจมีความเสี่ยง ให้ใช้ก้อนหินขว้าง เขาจะวิ่งหนีไปเอง (แรก อาจควบคุมไม่ได้ แต่ถ้าทำไปบ่อยๆ ทั้งคนทั้งหมาจะเคยชิน

 จำไว้เสมอ “ว่าเราต้องปกป้องหมาได้เสมอๆ แล้วเขาจะไว้ใจเราในที่สุด” เมื่อเขาไว้ใจว่าเราปกป้องเขาได้ เขาจะนิ่ง เฉย ไม่โต้ตอบ แต่ถ้าเจ้าถิ่นเข้ามาในระยะอันตราย เขาจะขู่  ต่อมาจะเห่ากรรโชกและกัดกันในที่สุด เราต้องตัดไฟตั้งแต่เขาขู่เพราะนั่นเป็นสัญญาณที่เขาบอกเราว่าเขารู้สึกว่ามันไม่ปลอดภัยแล้ว   ถ้ามีการกัดกันอย่าผลีผลามเข้าไปแยกเพราะสภาวะขณะนั้นมันหยุดไม่อยู่ ไม่มีใครฟังใคร ต้องรอจังหวะที่เขาถอยออกมาแล้ว เตะสถานเดียวเพื่อให้วงแตก ถ้าเป็นผู้หญิงถือไม่ติดมือไปด้วยก็ดี แต่ถ้าไม่จำเป็นอย่าใช้พร่ำเพรื่อ

ขอบคุณค่ะสำหรับคำแนะนำ ดีมากๆเลยค่ะ ตอนนี้เอาให้พี่ชายอ่านบางแล้วหลายๆอย่างก้อเป็นอย่างที่คุณไปร์ทบอกจิงๆ แต่ไม่รู้จะมีใครว่างมาสอนมันมั้ย...เนี่ย= =! ถ้าหนูกลับไปที่บ้านจะลองวิธีสั่งห้ามมันให้ได้เป็นวิธีแรกเลยค่ะ เพราะทุกทีคุณแม่บ่นโวยวายอย่างที่ว่าจิงๆทีด้าก้อจะหันมามองแปบนึงแล้วก้อวิ่งต่อ(ไม่หยุด) ยังไงจะมาอัพเดทข่าวคราวว่าได้ผลยังไงอีกทีนะค่ะ